- SEJAK Ketua Pegawai Eksekutif
(CEO) Petronas, Tan Sri Shamsul Azhar Abbas membuat kenyataan kontroversi
bahawa konglomerat minyak dan gas itu bukan hak milik bangsa Melayu, beberapa
badan bukan kerajaan (NGO) Melayu `naik angin’.
- Pertubuhan Pribumi Perkasa
(Perkasa) dan Majlis Tindakan Ekonomi Melayu (MTEM) antara yang awal mengecam
Shamsul, sambil mendesak Presiden Petronas itu segera meletakkan jawatan kerana
berbohong mengenai hak milik syarikat nasional itu.
- Bangsa Melayu juga mengharapkan
protes itu disahut beberapa NGO Melayu yang lain termasuk Majlis Perundingan
Ekonomi Melayu Malaysia (MAPEM) diterajui Tan Sri Rozali Ismail yang dikatakan
cukup obsess memperjuangkan ekonomi bangsa teras sejak awal 1990an.
- Pada sidang media bersama MTEM dan
Perkasa, mereka mengutuk Shamsul yang disifatkan `tidak sedar diri’ kerana
mendakwa Petronas bukan hak Melayu tetapi milik rakyat Malaysia berbilang kaum.
- Presiden Perkasa, Datuk Ibrahim
Ali mendesak CEO Petronas itu meletakkan jawatannya sambil menegaskan sejak
jawatan tersebut dipegang Shamsul, pelbagai masalah timbul terutamanya
berkaitan dengan Bumiputera.
- “Sewaktu pentadbiran Tan Sri Mohd
Hassan Merican dahulu, tidak banyak isu dan masalah timbul,” katanya sambil
menambah kenyataan Shamsul dalam The Edge seolah-olah beliau hendak menyalahkan
orang lain dan cuba untuk melindungi dirinya.
- “Kenyataan beliau yang mengatakan
bahawa beliau ditarik dalam politik, campur tangan pihak berkepentingan,
golongan birokrat dari dalam kerajaan menunjukkan sikap beliau yang sebenarnya.
- “Saya dapat sifatkan temubual
yang dilakukan bersama beliau seolah-olah beliau seperti burung unta yang
takut, dan akan masukkan kepala di dalam pasir,” katanya.
- Ibrahim menjelaskan, kerajaan
semestinya campur tangan dalam urusan Petronas kerana konsesi tersebut adalah
milik kerajaan dan pihak kerajaan cuba nasihatkan beliau (melalui wakil
tertentu) tetapi beliau tetap berdegil.
- Katanya lagi, Shamsul menyifatkan
Petronas sebagai hak milik rakyat Malaysia berdasarkan Akta Pembangunan
Petroleum 1974 tetapi pelu diingat bahawa akta itu perlu mematuhi Dasar Ekonomi
Ekonomi Baru (DEB) dan ia ditegaskan sekali lagi oleh Perdana Menteri pada
Agenda Pemerkasaan Ekonomi Bumiputera, tahun lalu.
- Ibrahim juga menawarkan Petronas
berdailog dengan Perkasa dan lain-lain NGO Melayu berkaitan hak milik syarikat
itu.
- “Kita sedia untuk berdialog,
tetapi mesti dilakukan secara terbuka, siaran secara langsung, dan terbuka
kepada masyarakat,” katanya.
- Pada sidang media yang sama
Pengerusi Kluster Minyak dan Gas MTEM, Tengku Putra Tengku Ahmad turut
menjelaskan bahawa ramai ‘pemain’ minyak dan gas amat kecewa pimpinan Shamsul
Abbas.
- “Beliau terlalu liberal dalam
organisasinya. Sepatutnya pihak kerajaan menarik semula konsesi yang diberikan
dan kita tengok sama ada Petronas boleh terus hidup atau tidak.
- “Kita tengok jika Petronas mampu
atau tidak untuk bersaing dengan Shell atau Exxon sekiranya tender terbuka
dilakukan,” katanya.
- Shamsul mungkin sudah menduga dan
bersedia dengan kecaman yang akan diterimanya akibat membuat kenyataan itu.
Persoalannya mengapa beliau sanggup menyatakan secara terbuka soal hak milik
Petronas.
- Apakah Shamsul didesak pihak
tertentu supaya menjelaskan isu hak milik Petronas bagi memberi laluan dan modal politik kepada
bukan Melayu (dalam dan luar kerajaan) supaya menjaja cerita bahawa Petronas
adalah hak rakyat Malaysia berbilang bangsa.
- Atau mungkin Shamsul terpengaruh
dengan doktrin Pakatan Rakyat yang mahu melepaskan Petronas daripada memayungi
ekonomi Melayu kecuali hal-hal kecil seperti memberi peluang kerja buruh saja.
- Mengapa sejak Shamsul `buat
perangai’ sejak 2010 dengan beranggapan Petronas tidak boleh diganggu
sepertimana Shell atau Exxon, apakah beliau terpengaruh dengan doktrin Barat
walaupun sedar sikap beliau itu akan merugikan bangsa Melayu sendiri.
- Mengapa tiba-tiba Shamsul membuat
kenyataan soal Petronas milik siapa, sedangkan beliau tahu bangsa Melayu selama
ini memang bergantung kepada Petronas dan beberapa GLC lain untuk memayungi
ekonomi mereka.
- Sebelum ini Petronas tidak ada
masalah ketika memayungi ekonomi Melayu terutama dalam agihan projek mega dan
konglomerat itu tidak menunjukkan sebarang tanda mahu muflis.
- Shamsul menjadi CEO di situ
ketika Petronas mantap, bukannya menghadapi krisis kewangan seperti yang
berlaku pada Malaysia Airlines (MAS). Beliau ditugaskan untuk meneruskan
perjuangan Petronas, bukannya merombak semua prosedur yang menjahanamkan
bangsanya sendiri.
- Pelik dakwaan Shamsul yang
mengatakan Petronas akan bengkrap dalam tempoh beberapa tahun akan datang jika
terus memberi projek secara terus kepada syarikat Melayu tanpa bidaan.
Kenyataan itu sebenarnya meminjam kenyataan liar pembangkang yang meramalkan Petronas
akan bengkrap jika terus memayungi ekonomi Melayu.
- Di Singapura, ada juga beberapa
tokoh korporat Melayu yang berperangai sama dengan Shamsul, mengaku diri mereka
Melayu tetapi tidak peduli bangsanya tercicir daripada perebutan kontrak
pembangunan dan akhirnya bangsa Melayu Singapura terpinggir dan tercicir.
- Di Malaysia, puak pembangkang
memang mencari jalan bagaimana mahu memutuskan ikatan antara Petronas dan
bangsa Melayu kerana bangsa lain tidak dapat menikmatnya secara terbuka.
- Namun bukan Melayu menguasai
hampir semua projek mewah Petronas secara bidaan terbuka dan pada masa yang
sama dipercayai `membeli’ ramai usahawan Melayu untuk mendapatkan projek
daripada Petronas.
- Jika Shamsul terus mengamalkan
sikapnya, Petronas hanya akan memberi projek `ikan bilis’ saja kepada bangsa
Melayu.
- Shamsul sendiri sudah mengumumkan
bahawa Petronas hanya memberi projek mega kepada mereka yang mempunyai rekod
cemerlang dalam industri dan sudah tentu projek seumpama itu akan jatuh kepada
syarikat bukan Melayu dan pelabur asing.
- Beliau sudah tahu itu akan
berlaku kerana setakat ini tiada syarikat Melayu di Malaysia berstatus `Tier Satu’ dalam industri carigali minyak
dan gas.
- Bagi `Tier Dua’ pula boleh
dibilang dengan jari. Nama-nama seperti Sapura Kencana dan GOM Resources
merupakan beberapa syarikat Melayu yang aktif dalam industri itu tetapi mereka
terlalu kerdil bagi Petronas untuk merebut projek berbilion ringgit.
- Jelasnya, beberapa syarikat bukan
Melayu mengungguli projek-projek mega berkaitan carigali minyak dan gas asli.
Mereka mendapat tempat dihati Petronas kerana dikatakan lebih berkelayakan dan
profesional.
- Puak pembangkang memang bangga
dengan sikap Shamsul tetapi segan memujinya secara terbuka. Mungkin sebab itu
Shamsul berani menghina kerajaan dalam temu bual dengan akhbar kontroversi
seperti The Edge Weekly.
- Mungkin beliau sudah puas
berkhidmat dengan Petronas dan di saat-saat akhir sebelum ditamatkan
perkhidmatan, beliau sudah siap sedia memberi kenyataan paling kontroversi
dengan mengaitkan campurtangan orang-orang kerajaan tertentu di bawah Perdana
Menteri.
- Selepas ini beliau dijangka tidak
berpeluang mempertahankan Petronas melainkan beliau menyertai kem pembangkang
pada masa hadapan dan menyalak seperti mana yang dilakukan oleh beberapa tokoh
korporat yang sudah berkerat rotan. Harap Shamsul tidak tergamak
berbuat demikian demi kelangsungan ekonomi Melayu.
- SETELAH sekian lama
membisu, Presiden dan Ketua Pegawai Eksekutif (CEO) Petronas, Tan Sri Shamsul
Azhar Abbas akhirnya menjawab kemelut yang melanda syarikat minyak dan gas
nasional yang sepatutnya bertanggungjawab memayungi ekonomi bangsa Melayu.
- Beliau memilih memberitahu umum
mengenai pendiriannya menerusi akhbar berbahasa Inggeris, The Edge (Weekly
Edition) dengan menyindir kerajaan dan syarikat korporat Melayu secara terbuka
sambil mendakwa Petronas bukannya GLC hak milik Bumiputera atau Melayu,
sebaliknya ia adalah milik seluruh rakyat Malaysia berbilang bangsa, keturunan
dan agama.
- Beliau memberitahu kerajaan
supaya tidak campurtangan dalam urusan Petronas terutama dalam agihan kontrak
berbilion ringgit kerana pihaknya mengutamakan keupayaan dan professionalisme,
bukannya syarikat yang ada hubungan rapat (well-connected) dengan kerajaan atau
tokoh politik tertentu.
- Sebelum ini Shamsul dikecam umum
kerana disyakki bersekongkol dengan pihak tertentu dalam melaksana agenda
merencatkan ekonomi bangsa Melayu.
- Ini berdasarkan situasi ekonomi
terkini yang menyaksikan banyak syarikat Melayu dalam industri minyak dan gas
asli telah terpinggir atau dipinggirkan oleh Petronas.
- Malahan perletakan jawatan Tun
Dr. Mahathir Mohamed sebagai penasihat Petronas juga dikatakan ada kaitan
dengan peminggiran Melayu di dalam agihan kontrak.
- Banyak pihak merungut, antaranya
Majlis Tindakan Ekonomi Melayu (MTEM) yang lantang mendakwa Shamsul telah
mengurangkan vendor Melayu dari 74 kepada sembilan syarikat sejak beliau
ambilalih pengurusan Petronas.
- Minggu lalu, Shamsul membuat
kenyataan media mengenai kemelut itu dengan mendakwa beliau akan terus
mempertahankan dasar profesionalisme dan kebebasan mutlak dalam mengendalikan
perniagaan Petronas.
- Katanya, beliau mahu melindungi
kepentingan syarikat minyak nasional daripada sebarang tekanan politik dengan
mengamalkan kaedah bidaan terbuka (open bidding) apabila menawarkan kontrak
berkaitan minyak dan gas dengan alasan ia dapat mengurangkan kos Petronas.
- Malahan, dia tidak akan tunduk
atau `kow tow’ kepada mana-mana tekanan politik untuk memberi peluang perniagaan
kepada syarikat korporat yang gagal membuktikan kebolehan mereka (unproven
records).
- Pada temubual dengan akhbar
berbahasa Inggeris itu, Shamsul berkata beliau tidak mahu Petronas menjadi
mangsa ketamakan `well-connected contractors‘ untuk mendapatkan kontrak
sedangkan mereka tidak mempunyai kebolehan teknikal yang diperlukan dalam
kegiatan carigali minyak dan gas asli.
- “Amat sukar untuk melakukan kerja
dengan jujur setiap hari. Anda kena habiskan banyak masa terhadap pekara yang
jauh daripada fungsi sebenar (mentadbir Petronas).
- “Bukan hanya orang luar (yang
menyulitkan keadaan) tetapi juga orang dalam kerajaan, iaitu birokrat. Gangguan
birokrasi membuatkan tugasan menjadi semakin sukar,” dakwa Shamsul.
- CEO Petronas itu mendakwa beliau
menghadapi kesulitan sejak mengambil tampuk pengurusan syarikat daripada Tan
Sri Hassan Marican pada 2010.
- Antara tindakan Shamsul yang
telah membuat kerajaan gelisah ialah menghadkan dividen dibayar kepada Kerajaan
Persekutuan sebanyak 30 peratus daripada keuntungan bersih Petronas bermula
2013 dan seterusnya.
- Tindakan itu juga telah
menimbulkan kemarahan ramai pemimpin UMNO dan koprorat Melayu yang merasakan
bahawa peneraju Petronas perlu sedar diri dan faham dengan fungsi hakiki GLC
yang ditetapkan dalam Dasar Ekonomi Baru (DEB).
- Tetapi Shamsul membidas semula
kritikan umum dengan berkata: “Kita (Petronas) memerlukan wang untuk
berkembang. Jika kita kekal statik dan pengeluaran terus berkurangan, dalam
masa 13 tahun kita mungkin akan tutup kedai.”
- Kebanyakan kemelut yang Shamsul
hadapi sepanjang tempoh menjadi CEO Petronas dikatakan berpunca daripada
segelintir syarikat korporat yang ada hubungan baik dengan kerajaan tetapi
tewas pada bidaan terbuka (open bidding) bagi beberapa projek bernilai tinggi
yang ditawarkan oleh Petronas.
- Pada masa yang sama kebanyakan
syarikat di bawah program pembangunan vendor Petronas juga tidak berpuas hati
dengan tindakan Shamsul yang menutup periuk nasi mereka dengan menamatkan
projek tetap untuk mereka.
- Shamsul pula mendakwa beliau
berbuat demikian kerana ada di antara syarikat itu menambahkan kos sebanyak 48
peratus, sekaligus menjadikan margin sangat besar.
- “Saya juga orang Melayu dan saya
bangga menjadi Melayu. Anda rasa saya tidak mahu membantu bangsa saya sendiri?
Sudah tentu saya mahu membantu mereka, tetapi dengan cara yang betul – bukan
perlu disudukan, ” dakwa Shamsul.
- Kekecewaan Shamsul boleh dirasai
dari petikan-petikan berikut yang diambil daripada akhbar The Edge, antaranya:
“Semua orang boleh melihat bahawa kita di Petronas menghadapi tekanan yang
besar. Kami berbangga dengan memberitahu seluruh dunia, memberitahu seluruh
rakyat Malaysia bahawa kita merupakan satu daripada 500 syarikat yang meraih
keuntungan tertinggi di dunia, tetapi adakah kita berkelakuan seperti satu
daripada syarikat itu? “
- “Inilah kemelut yang sedang kami
hadapi, berusaha memerdekaan diri daripada kongkongan, supaya pada akhirnya
kita dinilai dari segi prestasi dan keupayaan, tanpa sesiapa yang perlu
memberitahu atau mengarahkan apa yang perlu kita dilakukan atau agihkan projek
kepada semua pihak yang telah ditentukan.”
- “Kerajaan mahu kita menjadi
sebuah syarikat minyak terkemuka dunia yang setanding dengan Shell dan
ExxonMobil, jadi kami cuba menjadi seperti mereka. Tetapi Shell dan ExxonMobil
tidak diganggu oleh kerajaan mereka.”
- “Dalam Akta Pembangunan Petroleum
amat jelas – minyak dan gas asli adalah milik semua rakyat Malaysia. Ia tidak
mengatakan minyak dan gas hanya milik bumiputera, ia tidak mengatakan
sedemikian… ia mengatakan hak semua rakyat Malaysia, ia boleh menjadi milik
kerajaan, ia juga boleh menjadi milik pembangkang, ia milik sesiapa saja … dan
kita (rakyat) adalah penjaga aset itu. “
- “Ia adalah amanah, diamanahkan.
Perkataan amanah itu sangat kuat. Sebagai seorang Muslim, adalah menjadi dosa
besar jika saya menyalahgunakan prinsip amanah.
- “Kita berhadapan dengan ahli-ahli
politik, mereka bercakap satu perkara tetapi melakukan pekara yang lain, ia
begitu menyukarkan, ia begitu mengecewakan,” dakwa Shamsul lagi.
- Sindiran terbuka Shamsul itu
menjadi kebimbangan umum terutama syarikat koporat Melayu yang berkeupayaan
tetapi masih tidak dapat memiliki projek bernilai tinggi.
- Sebahagian besar projek berbilion
ringgit dikuasai syarikat kontraktor asing atau syarikat berbangsa Cina yang
memiliki rangkaian perniagaan luas di peringkat antarabangsa.
- Tidak mustahil, kenyataan pedas
Shamsul itu bakal memendekkan lagi jangka hayat beliau untuk menerajui
Petronas. Waktu akan menentukannya.
